SAHAJA YOGA

Hiper marketin büyük kapısından girip reyonlara doğru yönelmiştik ki küçük, gösterişsiz bir standın başında duran iki hanım tarafından durdurulduk. “Aydınlanma ister misiniz?” “Pardon, ne satıyorsunuz?” “Bir şey satmıyoruz. Aydınlanma ister misiniz?”

Annemle birbirimizin yüzüne “ne oluyor” gibilerden baktık. Hanımlardan biri mütereddit hallerimize kızdı galiba. Mavi mavi gözlerini dikip ciddi bir ifadeyle bakınca biraz da çekinerek “Tabii tabii isterim.” Diyiverdim. Annem “Ben istemem aydınlanma.” Dedi.  Markete peçete, maydanoz falan almaya gelmiş ama aydınlanıp gitmiş olacaktım. Hem de bedavaya…. Ellili yaşlardaki kadının tarif ettiği gibi elimi kafamın bir karış üstüne koydum. Avuç içim kafatasıma doğruydu. Aydınlanma istediğimi açık bir şekilde talep etmem gerekiyordu. Söylenenleri tekrar ettim. “Bir serinlik hissediyor musunuz?” “Hayır” dedim çaresiz. Çünkü hiçbir şey hissetmiyordum. Mavi gözler sinirli sinirli baktı. “Şimdi hissediyor musunuz?” “Maalesef” dedim korkarak. “Serinlik hissetmeniz gerekiyor başınızda. Bir kez daha deneyelim…” Benim kafatasım kesinlikle serinlik falan hissetmiyordu. Bizi izleyen annem de meraklandı. O da aydınlanma talep edince bu sefer sağ eli kafasının bir karış üstünde serinliği bekleme sırası ona geldi. Birkaç denemeden sonra ne annem ne ben aydınlanabilmiştik. Yogini hanım doğruyu söylemediğimizi düşündü galiba. Elimize birkaç kâğıt parçası tutuşturdu. Fotokopiyle çoğaltılmış ilanlardı bunlar. “Bu ilanı saklayın. Bir gün hayatınız değişebilir.” Annemle marketin reyonlarında kaybolduk ve bu aydınlanamama hikâyesini unuttuk.

İlanı atmadım. Ofisteki panomda bir süre sakladım. Sahaja yoga diye bir yoganın ilanıydı ve bu yoga tamamen ücretsizdi. İlandaki cep telefonunu arayarak randevu talep edebilirdik. Bir kış akşamı içime ne girdiyse telefon numarasını aradım. Çok kibar bir hanımefendi bana bir adres verdi. İş çıkışı Alsancak’taki bu adrese doğru yola koyuldum.

Alsancak’ın dar sokaklarından birinde, tipik ve eski bir İzmir apartmanındaydım. Verilen adresin zilini çaldım. Telefonda konuştuğum kibar hanımefendiydi açan. Otuz sonlarında, zayıfça, hoş bir genç kadın. Ayakkabılarımı çıkarmam söylendi. Ayağıma pofuduk terlikler verildi. Normalde başkasının terliğini giymekten çok çekinirim ama zorunlu olarak giydim. Eve girer girmez beni iten şey apartman dairesindeki korkunç ışıktı. Son derece kör ve beyaz renkte bir floresan ışıktı bu. Aksi gibi yerlerdeki mavi duvardan duvara halı da bu soğuk havaya katkıda bulunuyordu. Genç hanıma iş kıyafetleriyle geldiğimi, daha rahat kıyafetler giymemenin sıkıntı yaratıp yaratmayacağını sordum. Bana kıyafetimin uygun olduğunu söyledi. Ben o âna kadar hâlâ yukarı bakan köpek falan yapacağımı sanıyordum. Salona geçtik. Bu arada evin bayağı soğuk olduğunu hatırlıyorum. Yere oturmamı söyleyerek kendi de oturdu. Hiçbir şey konuşmadan öyle oturuyorduk. Biraz sonra kapı çalmaya başlayacak ve üç-dört kişi daha gelecekti. Benimle birlikte yere sırayla oturarak karşımızda resmi duran şişman Hintli kadına bakıyorduk. Bize yoga yaptıracak olan hanım resmin yanında yerini almıştı. Tütsü yanıyor, fotoğraftaki Hintli kadın gülerek bize bakıyordu. Derken saatin 7’yi vurmasıyla bir ayin başladı. Teypten Sanskritçe bir dua yükseliyor, yoga yaptıran hanım bağdaş kurmuş halde ellerini kâh balık gibi aşağıdan yukarıya çıkarıyor, kâh kafasının üstünde gezdiriyordu. Bitmek bilmeyen bir saatin ardından ben öylece şaşkınlıkla olan bitene bakıyordum.

Bu işkence bittikten sonra elime Hintli şişman kadının fotoğrafı tutuşturuldu. Evde bu fotoğrafı iyi saklamam, yoga (daha çok meditasyon) esnasında karşıma koymam gerekiyordu. Yanına mum ve tütsü de yakacak, bu esnada ayaklarımı tuzlu suya koyacaktım. Böyle böyle aydınlanmam kaçınılmazdı.

O korkunç enerjili kötü ışıklı evden nasıl kaçtım bilmiyorum. Çantamda şişman kadının fotoğrafı… Böyle saçma bir yere geldiğim için sürekli kendime sövüyorum.  Sahaja Yogacılar beni o günden sonra aramaya devam ettiler. Gelemeyeceğimi ifade etsem de beni arayarak ikna çalışmalarına ve davet etmeye devam ettiler. Bir süre sonra telefonlarına çıkmamaya başladım ve aramalar kesildi. Ama o günden sonra algıda seçicilikle nadiren de olsa karşıma çıktığı her durumda Sahaja Yoga’yla ilgili duyduğum, öğrendiğim her şeyi kaydettim.

Her şeyden önce ifade edeyim ki Sahaja Yoga Türk insanının anladığı anlamda bir yoga değil, meditasyon ritüellerinden oluşan bir tarikat. Ama birçok tarikatta olduğu gibi bunun da bir tarikat olduğu saklanıyor ve yoga gibi genel bir adla anılıyor (Bu açıdan bakınca Akif Manaf’ın yogayı spor federasyonuna spor olarak kabul ettirmesi daha bir anlam taşıyor. Ama  Akif Manaf Sahaja’nın bir tarikat olduğunu bir televizyon programında bizzat dile getirmiştir). Bu tarikatın kurucusu Shri Mataji Nirvala Devi (1923-2011) aslen Hristiyan olarak dünyaya gelmiş. Ancak doğduğunda bir nurla sarmalanmış olduğundan mütevellit yaydığı spiritüel ışık çevresinde hemen fark edilmiş. Mesela Hindistan’ın bağımsızlığı konusunda Mahatma Ghandi sık sık o zamanlar daha bir genç kız olan Mataji’ye fikir danışırmış! 1970 yılında Sahaja Yoga hareketi dünyaya barış getirmek ve her insanda var olan kundalini enerjisini açığa çıkarmak için kurulmuş. Shri Mataji bu arada kendisinin Hindu ana tanrıçalarından Shakti’nin reenkarnasyonu olduğunu ifade etmekte.

                                    Sahaja Yoga İlmi(!)nin kurucusu Shri Mataji. Yok artık!

Nirvala Devi’yle ilgili iddia çok. Benim doğruluğunu burada araştırma gibi bir durumum olamayacağı için kendisiyle ilgili iddialara kısacık değineceğim. Örneğin evvelden Osho’nun müridi olduğuna ilişkin tartışmalar var. Hareket katılımcılardan ücret talep etmese de Nirvala Devi’nin müritlerinin cömert bağışları sayesinde İtalya’da bir şatoda lüks içinde yaşadığına ilişkin iddialar var. Tarikat içinde evliliklerin görücü usulü yapıldığı ve dinî liderlerin eş seçtiğine yönelik iddialar var. Oluşumdan ayrılanların şeytan tarafından ele geçirildiğine inanıldığı yönünde söylemler var. Ve bence en fenası, Nirvala Devi’nin Buda’nın, Kutsal Ruh’un, Hz. Muhammet’in kızı Fatıma’nın, İsa’nın, Musa’nın, vs reenkarne olmuş hali olduğunu iddia ettiğine ilişkin tezler var. Bunların ne derece doğru ne derece yanlış olduğunu bilmiyorum. Benim için Sahaja Yoga neden bana göre değil, anlatmaya çalışacağım.

Öncelikli itirazım Yoga adı altında insanların bir mekânda toplanarak bir Hindu tanrıçasının reenkarne olmuş hali olduğunu iddia eden bir kadının fotoğrafının önünde, tütsüler ve Sanskritçe ilahiler eşliğinde ibadet yaptırılmasınadır. 

İkinci itirazım “aydınlanma” verme gerekçesiyle aydınlanmanın ne olduğundan nebze haberdar olmayan insanlara bir tarikat ritüeli yaptırılmasınadır. Aydınlanma kavramının ne olduğunu bilen bir aklı selim sahibi insanın aydınlanmanın sanki eşyaymış gibi verilmesine inanması beklenemez. Bir diğer itirazım Hindu ilahiler söyleyerek, “anne”ye seslenerek, ayaklara tuzlu su konarak yapılan ritüellerle aydınlanmanın geleceğinin telkin edilmesi. Gene bir Yeni Çağ kolaycılığı olarak minimum eforla bol aydınlanma ve aşkınlık vaat edilmesini çok zavallı buluyorum. Sahaja Yoga bir insanın nasıl daha anlamlı bir hayat süreceğine ilişkin hiçbir anlam vaat etmiyor bana göre. Bir sözüm de sözlüklerde, ansiklopedilerde bu ritüellerle huzur ve şifa bulduğunu iddia edenlere: Meditasyon ya da gevşeme egzersizlerinin faydası sürpriz bir şey değildir. Mucize de değildir. Günde yapacağınız beş dakikalık bir meditasyonun bile olağan üstü faydalarını görürsünüz. Ayaklara konan tuzlu su da aynı şekilde vücudunuzda birtakım enerjileri ortaya çıkarır. Bu nedenle size neyin iyi geldiği konusunda beyin yıkamaya maruz kalmamak önemli görünüyor.

                                        Shri Mataji'nin internette pek rastlanmayan geçkin yaş fotoğrafı